به گزارش میراث‌آریا، کامیار عبدی سرپرست هیئت باستان‌شناسی در خصوص این پروژه گفت: این محوطه باستانی، یکی از بزرگترین مراکز آغاز شهرنشینی در فلات ایران از حدود ۵۲۰۰ سال پیش بوده است. 

او افزود: براساس کاوشهای باستان‌شناسی در دهه ۱۳۵۰ و بقایای آجرها و لوحه‌های مکتوبی که از این محوطه به دست آمده، مشخص شده همان شهر باستانی اَنشان (پایتخت عیلامیها) بوده است. این شهر در سرزمینهای مرتفع جنوب فلات ایران (فارس) همراه با شهر شوش در دشتهای پست خوزستان، دو مرکز اصلی قلمرو بزرگ عیلامی در هزاره‌های سوم و دوم پیش از میلاد به حساب می‌آید.

این باستان‌شناس تصریح‌ کرد: علاوه براین، ملیان جزو نخستین شهرهای بارودار و حصارکشی شده ایران از اواخر هزاره چهارم پ.م به شمار می‌آید که وسعتی حدود ۲۰۰ هکتار دربر می‌گرفته و یکی از کانون‌های اولیه پیدایش خط و نگارش در ایران بوده است. 

عبدی تصریح‌ کرد: با آغاز پژوهش‌های باستان‌شناسی در این محوطه توسط هیئت آمریکایی در پیش از انقلاب اسلامی، قرار بود تل ملیان یکی از پروژه‌های شاخص و دامنه‌دار در زمینه شناخت خاستگاه‌های تاریخ، فرهنگ و هویت ایران برمبنای تمدنهای آغاز عیلامی و عیلام تا آستانه ظهور شاهنشاهی بزرگ هخامنشی در فارس باشد. با وجود این بعد از سه دهه، در سال‌های ۱۳۸۳ و ۱۳۹۶ نیز تحت پژوهشهای باستان‌شناسی قرار گرفت؛ اما دوباره متوقف شد. 

علیرضا سرداری دیگر سرپرست هیئت باستان‌شناسی در این باره اظهار کرد: هدف از پژوهش‌های جدید در سال ۱۴۰۴، کاوش و گمانه‌زنی در هسته اصلی شهر و شواهد سکونت در آن در دوران عیلام میانی و همچنین ردیابی و نمایان‌سازی بخشهایی از بارو و دیوار بزرگ شهر و لایه‌های زیرین آن است.

او گفت: علاوه ‌براین کاوش‌های این فصل، می‌تواند سرآغازی جهت شکل‌گیری و تداوم برنامه جامع و بلندمدت مطالعات باستان‌شناسی و میراث فرهنگی، حفاظت اساسی از محوطه، آثار و بقایای معماری و یافته‌های تاریخی آن باشد و به عنوان مرکز فرهنگی و قطب گردشگری شمال فارس با سابقه‌ای بسیار قدیمی‌تر از پاسارگاد، تخت جمشید، استخر و شهرهای دیگر ساسانی این منطقه قرار گیرد.